ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ ಸಹಸರಕಾರ್ಯವಾಹ ಮುಕುಂದ ಸಿ ಆರ್ ಅವರ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯ ಸಾರಾಂಶ

ಮಾರ್ಚ್ 21,2025 ಬೆಂಗಳೂರು: ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ ಮೂರು ದಿನಗಳ ವಾರ್ಷಿಕ ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭಾವನ್ನು ಆರೆಸ್ಸೆಸ್ ಸರಸಂಘಚಾಲಕ ಡಾ.ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್, ಸರಕಾರ್ಯವಾಹ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಹೊಸಬಾಳೆ ಅವರು ಭಾರತ ಮಾತೆಯ ಭಾವಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಪಾರ್ಚನೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು.

ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯ ಸಾರಾಂಶ: ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭಾದ ಉದ್ಘಾಟನಾ ದಿನದಂದು ನಡೆದ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ ಸಹಸರಕಾರ್ಯವಾಹ ಮುಕುಂದ ಸಿ ಆರ್ ಮಾತನಾಡಿದರು. ಒಟ್ಟು 1482 ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಈ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.

ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭಾದಲ್ಲಿ ಗಣ್ಯರಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಸಂತಾಪ

ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭಾದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡಿ ನಮ್ಮನ್ನಗಲಿದ ನಾಡಿನ ಪ್ರಮುಖರಿಗೆ, ಆರೆಸ್ಸೆಸ್ ಹಿರಿಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬಾರಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕೇರಳದ ಕೊಲ್ಲಂ ಪನ್ಮನ ಆಶ್ರಮ ಮಠಾಧಿಪತಿ ಸ್ವಾಮಿ ಪ್ರಣವಾನಂದ ತೀರ್ಥತ್ಥಪಾದರ್, ಮಾಲ್ವಾ ಪ್ರಾಂತದ ಸಂತ ಪೂಜ್ಯ ಸಿಯಾರಾಮ್ ಬಾಬಾ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ವೇದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಸಂತ ಸುಗ್ರೀವಾನಂದ ಜಿ ಮಹಾರಾಜರು, ಪಶ್ಚಿಮ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಜಗದ್ಗುರು ಶ್ರೀಶಾಂತ ತುಕಾರಾಮ್ ಮಹಾರಾಜರ ವಂಶಸ್ಥರಾದ ಶಿರೀಶ್ ಮಹಾರಾಜ್ ಮೋರೆ, ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಡಾ. ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ತಬಲಾ ವಾದಕ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಉಸ್ತಾದ್ ಜಾಕಿರ್ ಹುಸೇನ್, ಕೊಂಕಣದ ಹಿರಿಯ ಪರಮಾಣು ವಿಜ್ಞಾನಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಡಾ. ರಾಜಗೋಪಾಲ್ ಚಿದಂಬರಂ, ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸಲಹೆಗಾರ ಪದ್ಮಭೂಷಣ ವಿವೇಕ್ ದೇವ್ರಾಯ್, ಕೇರಳ ಉತ್ತರ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮಲಯಾಳಂ ಸಾಹಿತಿ ಎಂ ಟಿ ವಾಸುದೇವನ್ ನಾಯರ್, ಕೊಂಕಣದ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ ಶ್ಯಾಮ್ ಬೆನಗಲ್, ಕೊಂಕಣ – ಕವಿ, ಬರಹಗಾರ, ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಪತ್ರಕರ್ತ, ಮಾಜಿ ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸದಸ್ಯ ಪ್ರೀತೀಶ್ ನಂದಿ, ಚಿತ್ತೌಡ್ ನ ಮೇವಾರ್ ರಾಜವಂಶದ 76 ನೇ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ಮಹಾರಾಣಾ ಮಹೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್, ವಿಶ್ವ ಹಿಂದೂ ಪರಿಷತ್ ನ ಹಿರಿಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಮತ್ತು ರಾಮಜನ್ಮಭೂಮಿ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರ ಟ್ರಸ್ಟ್ ನ ವಿಶ್ವಸ್ಥ ಕಾಮೇಶ್ವರ ಚೌಪಾಲ್, ವಿದರ್ಭ ಪೂರ್ವ ವಿಶ್ವ ವಿಭಾಗ ಸಂಯೋಜಕ್ ಶಂಕರ ತತ್ವವಾದಿ, ವಿದ್ಯಾಭಾರತಿ ಹಾಗೂ ಶಿಕ್ಷಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ  ದೀನಾನಾಥ್ ಬಾತ್ರಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಮಧ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಮಾಜಿ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸಂಘಚಾಲಕ್ ಪರ್ವತರಾವ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಗಣ್ಯರಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಅಗಲಿದ ಗಣ್ಯರಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ: ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಸ್ ಎಂ ಕೃಷ್ಣ, ಕರ್ನಾಟಕ ಉತ್ತರಪ್ರಾಂತದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಪರಿಸರ ಪ್ರೇಮಿ ತುಳಸಿ ಗೌಡ, ಹೆಸರಾಂತ ಲೇಖಕ ನಾ ಡಿಸೋಜಾ (ನಾರ್ಬರ್ಟ್ ಡಿಸೋಜಾ), ಜನಪ್ರಿಯ ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ ನಟ ಸರಿಗಮ ವಿಜಿ, ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿಧಾನ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯ ದೊರೆಸ್ವಾಮಿ ನಾಯ್ಡು, ವನವಾಸಿ ಸಂಗೀತದ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತೆ ಶ್ರೀಮತಿ ಸುಕ್ರಿ ಬೊಮ್ಮಗೌಡ, ವಿಶ್ವ ಹಿಂದೂ ಪರಿಷತ್ ನ ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಬಿ ಎನ್ ಮೂರ್ತಿ ಅವರಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.

ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭಾದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಸಂಘಕಾರ್ಯದ ವಿಮರ್ಶೆ ಹಾಗೂ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವರ್ಷ ಸಂಘ 100ನೇ ವರ್ಷವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದು ನಾವು ಸಂಘಕಾರ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಿದ್ದೇವೆ. ಈ ನಿಮಿತ್ತ ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭಾದದಲ್ಲಿ ಸಂಘಕಾರ್ಯದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ತರಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ ಶಾಖೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದತ್ತಾಂಶದ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸಿದ ಸಹಸರಕಾರ್ಯವಾಹರು, ಒಟ್ಟು 51,570 ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ 83,129 ಶಾಖೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು ಕಳೆದ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ 9483 ಶಾಖೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆ. ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ಮಿಲನ್ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಳೆದ ಬಾರಿಗಿಂತ 4430 ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇಶವ್ಯಾಪಿ 32147 ಮಿಲನ್ ಗಳು ಜರುಗುತ್ತಿವೆ. ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ಮಂಡಲಿಗಳು ಒಟ್ಟು 12097 ಇವೆ. ಒಟ್ಟು 1,27,367 ಶಾಖೆ, ಮಿಲನ್ ಮತ್ತು ಮಂಡಲಿಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ.

ಸಂಘ ತನ್ನ ಶತಾಬ್ದಿ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯವಿಸ್ತಾರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಂಡಲಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲಿದೆ. ಸಂಘದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ 58,981 ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಂಡಲಗಳಿದ್ದು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 30,717 ಮಂಡಲಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಖೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. 9,200 ಮಂಡಲಗಳಲ್ಲಿ ವಾರದ ಮಿಲನ್ ಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಒಟ್ಟು 3050 ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು ಒಟ್ಟು 39,917 ಶಾಖೆ ಮತ್ತು ಮಂಡಲಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಮಂಡಲಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ.67ರಷ್ಟು ಸಂಘಕಾರ್ಯ ವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ.

ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಸರಸಂಘಚಾಲಕರು ಸಂಘದ ಕಾರ್ಯವಿಸ್ತಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಮಯ ಕೊಡಬಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ 2,453 ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ‘ಶತಾಬ್ದಿ ವಿಸ್ತಾರಕ’ರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಸಂಘಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಬದ್ಧರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು.

ಸಂಘಕ್ಕೆ ಸೇರುವ ಯುವಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಯುವಕರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ 14-25 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಾಗಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ.  ಈ ವರ್ಷ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಒಟ್ಟು 4,415 ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗಗಳು (ಆರಂಭಿಕ ತರಬೇತಿ ಶಿಬಿರ) ನಡೆದವು.  2,22,962 ಮಂದಿ ಈ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗಿದ್ದು ಅವರಲ್ಲಿ 1,63,000 ಮಂದಿ 14-25ರ ವಯೋಮಾನದವರು.  20,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ 40 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಯಸ್ಸಿನವರು.

ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಹೊಸ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಯುವಕರು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.  JOIN RSS ಮೂಲಕ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಸೇರಲು ನಾವು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ.  2012 ರಿಂದ, ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಮೂಲಕ 12,72,453 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಸೇರಲು ಆಸಕ್ತಿ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಲ್ಲಿ 46,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಹಿಳೆಯರು.  ಇಂತಹ ಸಾವಿರಾರು ಮಹಿಳಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಘದ ವಿವಿಧ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.  ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಮೂಲಕ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಸೇರಲು ಆಸಕ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಹಲವರು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ, ಮಣಿಪುರ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತದ ಹೊರಗಿನವರೂ ಇದ್ದಾರೆ.  ಈ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಯುವ ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಸೇರುವ ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ನಂತರ ಮುಕುಂದ ಸಿ ಆರ್ ಅವರು ಸರಕಾರ್ಯವಾಹ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಹೊಸಬಾಳೆ ಅವರು ಮಂಡಿಸಿದ ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿಯ ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು.  ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸರಸಂಘಚಾಲಕರ ಯೋಜಿತ ಪ್ರವಾಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಅವರನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದು ಪ್ರಮುಖರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದರು.  ಅವರು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಅಲ್ಲಿ ದೋನಿ-ಪೋಲೋ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.  ಅವರು ಶಹೀದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಹಮೀದ್ ಅವರ ಹುಟ್ಟೂರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಅವರ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು.

ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಇಸ್ಕಾನ್, ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಮಿಷನ್, ಬಿಎಪಿಎಸ್, ಭಾರತ್ ಸೇವಾಶ್ರಮ, ಚಿನ್ಮಯ ಮಿಷನ್‌ಗಳಂತಹ ಜಾಗತಿಕ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸರಸಂಘಚಾಲಕರು ಮತ್ತು ಸರಕಾರ್ಯವಾಹರು ಭೇಟಿಯಾದರು.  ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳ ದುಃಸ್ಥಿತಿ ಹಾಗೂ ಭಾರತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಹಿಂದೂಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜವನ್ನು ಸಹಕಾರಿ ಪ್ರಯತ್ನದ ಮೂಲಕ ಬಲಪಡಿಸುವ ಮಾರ್ಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲಾಯಿತು.  ಧಾರ್ವಿುಕ ಸಂಘಟನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಇಂತಹ ಸಭೆಗಳು ಪ್ರತಿ 2 ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಇದು 5ನೇ ಸಭೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.

ಸೇವಾ ಭಾರತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಗೆ ಸರಸಂಘಚಾಲಕರು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತದ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ 60,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಹಿಳೆಯರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.

ನಂತರ ಸೇವಾ ವಿಭಾಗದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ ಮುಕುಂದ ಸಿ ಆರ್ ಅವರು  ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಒಟ್ಟು 89,706 ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ 40,920, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ 17461, ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ 10,779, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಗೃತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ 20,546 ಇವೆ.  ಗ್ರಾಮ ವಿಕಾಸ (ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ), ಮತ್ತು ಗೋ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಂತಹ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ವಿಶೇಷ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು.

ಕೆಲವು ದುರದೃಷ್ಟಕರ ಘಟನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲೊಂದಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮರಸತಾ (ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯ) ಕ್ಕೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ವಿಶೇಷ ಗಮನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.  1084 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಮಂದಿರಗಳ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಒಂದೇ ಮೂಲದಿಂದ ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವಂತಹ ತಪ್ಪು ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.  ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಇಂತಹ ಅಸಹಜ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸೌಹಾರ್ದತೆ ತರುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.  260 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಆಹಾರ, ನೈರ್ಮಲ್ಯ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆ, ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

ಮುಂದುವರೆದು ಮಾತನಾಡಿದ ಮುಕುಂದ ಅವರು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷದಂತೆ ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭಾದಲ್ಲಿ ಸರಕಾರ್ಯವಾಹ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಹೊಸಬಾಳೆ ಅವರು ವರ್ತಮಾನದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸನ್ನಿವೇಶದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದರು.  ಅವರು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದ ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ ಮತ್ತು ಇಡೀ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ ಪ್ರಯಾಗ್‌ರಾಜ್‌ನ ಮಹಾಕುಂಭ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು. ಈ ವಿಶೇಷ ಮಹಾಕುಂಭವು ಭಾರತದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಅದ್ಭುತ ನೋಟವನ್ನು ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಆಂತರಿಕ ಉದಾತ್ತತೆಯನ್ನು ನಮಗೆ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.  ಈ ಬೃಹತ್ ಕುಂಭದ ಸೂಕ್ತ ಮತ್ತು ಸುಗಮ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿ, ನಡೆಸಿದ್ದಕ್ಕೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಇಡೀ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅಭಿನಂದನೆಗೆ ಅರ್ಹವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಮಹಾಕುಂಭದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸಂಘ-ಪ್ರೇರಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಸೇವಾ, ಧಾರ್ವಿುಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ವೈಚಾರಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.  ಸಂಘದ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮಾಡಿದ ಎರಡು ವಿಶೇಷ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು.

ಸಕ್ಷಮ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ನೇತ್ರ ಕುಂಭದಲ್ಲಿ ಕುಂಭಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ಉಚಿತ ನೇತ್ರ ತಪಾಸಣೆ, ಕನ್ನಡಕ ವಿತರಣೆ ಹಾಗೂ ಕಣ್ಣಿನ ಪೊರೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.  ಹಲವಾರು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು, ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವದ ಇತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಹಕಾರವನ್ನು ನೀಡಿವೆ.  ಚಟುವಟಿಕೆಯ ವಿವರ ನೀಡಿದ ಅವರು, ಉಚಿತ ನೇತ್ರ ತಪಾಸಣೆಯಿಂದ 2,37,964 ಮಂದಿ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆದರೆ, 1,63,652 ಮಂದಿಗೆ ಉಚಿತ ಕನ್ನಡಕ ಹಾಗೂ 17,069 ಮಂದಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಕಣ್ಣಿನ ಪೊರೆ ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದರು.  53 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಈ ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ 300 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನೇತ್ರ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು 2800 ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು.

ಸಂಘಕ್ಕೆ ಸೇರುವ ಯುವಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಯುವಕರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ 14-25 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಾಗಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ.  ಈ ವರ್ಷ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಒಟ್ಟು 4,415 ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗಗಳು (ಆರಂಭಿಕ ತರಬೇತಿ ಶಿಬಿರ) ನಡೆದವು.  2,22,962 ಮಂದಿ ಈ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗಿದ್ದು ಅವರಲ್ಲಿ 1,63,000 ಮಂದಿ 14-25ರ ವಯೋಮಾನದವರು.  20,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ 40 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಯಸ್ಸಿನವರು.

ದೇಶದ ಹಲವು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಗತಿವಿಧಿ ಆಯೋಜಿಸಿದ ““One Thali-One Thaili (Bag) Campaign”,  ಮತ್ತೊಂದು ಗಮನಾರ್ಹ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿದೆ.  ಕುಂಭದಲ್ಲಿ ಥರ್ಮಾಕೋಲ್ ಪ್ಲೇಟ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಪಾಲಿಥೀನ್ ಬ್ಯಾಗ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸದಿರುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಅಭಿಯಾನವು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸ್ಟೀಲ್ ಪ್ಲೇಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆಯ ಚೀಲಗಳ ದೊಡ್ಡ ಸಂಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.  ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು 2241 ಸಂಸ್ಥೆಗಳ 7258 ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ಒಟ್ಟು 14,17,064 ಪ್ಲೇಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು 13,46,128 ಬ್ಯಾಗ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು, ಅವುಗಳನ್ನು ಕುಂಭದ ವಿವಿಧ ಪೆಂಡಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸಲಾಯಿತು.  ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಸ್ವತಃ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಪ್ರಯೋಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛ ಕುಂಭದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ.

ಖ್ಯಾತ ಲೋಕಮಾತೆ ಅಹಲ್ಯಾದೇವಿ ಹೋಳ್ಕರ್ ಅವರ 300ನೇ ಜಯಂತಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಸರಕಾರ್ಯವಾಹರು ಹೊರಡಿಸಿದ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿ, ಅವರ ಆದರ್ಶ ಆಡಳಿತ, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಧಾರ್ವಿುಕ ನಂಬಿಕೆ, ಜನಪದ ಮಾತೃಪ್ರೇಮ, ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಗುಣಗಳ ಮೂರ್ತರೂಪವಾಗಿದ್ದವು.  ಆ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಹಲವೆಡೆ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ, ವ್ಯಾಪಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದರು.  ಲೋಕಮಾತೆಯ ಸ್ಪೂರ್ತಿದಾಯಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜದ ಮುಂದೆ ತರಲು ಹಲವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಯಶಸ್ವಿ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದವು.

ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಮಣಿಪುರದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಮುಕುಂದ ಅವರು, ಕಳೆದ 20 ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ರಾಜ್ಯವು ಗೊಂದಲದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.  ಅಲ್ಲಿನ ಎರಡು ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಘಟನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಅಪನಂಬಿಕೆ, ವೈಷಮ್ಯ ಉಂಟಾಗಿದೆ.  ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಹಲವು ರೀತಿಯ ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದಾರೆ ಆದರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ತರುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಕ್ರಮ ಆಧಾರಿತ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಣೆಯತ್ತ ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸಿವೆ.  ಆದರೆ ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸದ ಸಹಜ ವಾತಾವರಣ ಮೂಡಲು ಬಹಳ ಸಮಯ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದರು.

ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಸಂಘ ಮತ್ತು ಸಂಘ-ಪ್ರೇರಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಹಿಂಸಾಚಾರದಿಂದ ಸಂತ್ರಸ್ತರಾದ ಜನರಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು.  ವಿವಿಧ ಸಮುದಾಯಗಳ ಜತೆ ನಿರಂತರ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ತಾಳ್ಮೆಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಂದೇಶ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ.  ಸಾಮರಸ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಇನ್ನೂ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಬಹಳ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.  ಮಣಿಪುರದ ಎಲ್ಲಾ ಸಮುದಾಯಗಳು ತಮ್ಮ ತಲ್ಲಣ ಮತ್ತು ಅಪನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಪರಸ್ಪರ ಸಹೋದರತೆಯಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಐಕ್ಯತೆಗಾಗಿ ಜಾಗೃತ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂಬುದು ಸಂಘದ ಶ್ರದ್ಧಾಪೂರ್ವಕ ವಿನಂತಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಭಾಷೆ, ಸೀಮೆ, ಪ್ರದೇಶ, ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ವಿಭಜನೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ವಿಭಜಕ ಅಜೆಂಡಾಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಐಕ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆಗೆ ಹಲವು ಶಕ್ತಿಗಳು ಸವಾಲಾಗಿ ನಿಂತಿವೆ. ಆದರೂ ನಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ವಿಚಾರ ಪರಿವಾರದ ಹಲವರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ವಿಭಜಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯ ನಂತರ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರ ಅವಧಿ ನಡೆಯಿತು.

ಮಣಿಪುರದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ನೆಲೆಸುವಲ್ಲಿ ಸಂಘದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಕುರಿತು ಕೇಳಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಮುಕುಂದ ಅವರು, ನಾಯಕತ್ವ ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಗುಂಪುಗಳಾದ ಮೈಥೇಯಿಗಳು ಮತ್ತು ಕುಕಿಗಳ ಜನರನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ತಿಳುವಳಿಕೆಗೆ ಬರಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಂಘದ ಪ್ರಯತ್ನ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.  ಸಂಘವು ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಣಿಪುರದ ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.  ಎರಡೂ ಸಮುದಾಯಗಳ ಹಲವು ಮುಖಂಡರು ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದು, ಸೌಹಾರ್ದತೆ ತರಲು ಇಂಫಾಲ, ಗೌಹಾಟಿ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ.  ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಇತರ ಅಂಶಗಳಿವೆ, ಆದರೆ ಸಂಘವು ಜನರನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ತನ್ನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.  ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಂಘ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಮನೆಗಳಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟ ನಿರಾಶ್ರಿತರಿಗಾಗಿ 100 ಪರಿಹಾರ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಆಹಾರ, ವಸತಿ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.  ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ಜಾರಿಯಾದ ನಂತರ ಈಗ ಸ್ವಲ್ಪ ಆಶಾಭಾವನೆ ಇದೆ ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಸಮಯ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದರು.

ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ವಿಭಜನೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.  ಡಿಲಿಮಿಟೇಶನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಗೃಹ ಸಚಿವರೇ ಅನುಪಾತದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ, ಅಂದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ದಕ್ಷಿಣ ರಾಜ್ಯಗಳ ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಥಾನಗಳ ಅನುಪಾತದ ಮೇಲೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು.  ಹೀಗಾಗಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೇಳಲು ಏನೂ ಇಲ್ಲ.  ಆದಾಗ್ಯೂ, ರೂಪಾಯಿ ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದು ಮತ್ತು ಭಾಷಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕೆರಳಿಸುವಂತಹ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರೇರಿತ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರಿಂದ ಅಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಮುಖಂಡರು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ನಂಬುತ್ತದೆ.  ಸಂಘವು ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದ ಪರಿಹರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನಂಬುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ @100 ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು 1925 ರಿಂದ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಒಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕುರಿತ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಅವರು, ಇಂದು ದೇಶದಲ್ಲಿ 1 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿದ್ದಾರೆ.  6 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ದೈನಂದಿನ ಶಾಖಾಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಸಮಾಜ ಸೇವೆ, ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳು, ರೈತರು, ಮುಂತಾದ ಸಮಾಜದ ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. RSS ಗೆ ಸೇರುವವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು 12-14 ಮತ್ತು 20-15 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರು.  40 ವರ್ಷದ ನಂತರವೂ ಅನೇಕರು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ, ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ.  ಕಳೆದ 8 ರಿಂದ 10 ವರ್ಷಗಳಿಂದ, ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಳ್ಳುವ ಹೊಸ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.  ನಮ್ಮ ಕೊರತೆಯಿದ್ದ ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ, ನಾವು ಹೊಸ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಶಾಖಾಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 4000 ದಾಟಿದೆ. ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಮೊದಲು ಸೀಮಿತ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಈಗ ನಾವು ಹೊಸ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದೇವೆ.  ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ವಿಸ್ತರಣಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ದೇಶದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಿರೋಧವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿರೋಧವಿದ್ದರೂ ಅದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದಲ್ಲ, ರಾಜಕೀಯ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.  ಆದರೆ ಮಾತುಕತೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆಯಿಂದ ಇದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನಾವು ನಂಬುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಭಾಷಾ ವಿಷಯದ ಕುರಿತ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಮುಕುಂದ ಅವತು, ಮಾತೃ ಭಾಷೆ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಬೇಕು ಎಂದು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ನಂಬುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.  ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಮಾತೃ ಭಾಷಾ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದೆ.  ಬಹು ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಕಲಿತರೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.  ಮಾತೃ ಭಾಷೆ, ನಾವು ವಾಸಿಸುವ ಸ್ಥಳದ ಭಾಷೆಯಾದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಂತಹ ವೃತ್ತಿ ಭಾಷೆ ತಿಳಿದಿದ್ದರೆ ಅದು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.  ಸರಸಂಘಚಾಲಕರು ಔಪಚಾರಿಕ ಮತ್ತು ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮಾತೃ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳ ದುರವಸ್ಥೆಯ ಪರಿಹಾರದ ಕುರಿತ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ, ಸಹ ಸರಕಾರ್ಯವಾಹ ಅವರು ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಎಬಿಪಿಎಸ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಚಾರ ಪ್ರಮುಖ್ ಸುನಿಲ್ ಅಂಬೇಕರ್, ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಸಹ ಪ್ರಚಾರ ಪ್ರಮುಖರಾದ ನರೇಂದ್ರ ಕುಮಾರ್, ಪ್ರದೀಪ್ ಜೋಶಿ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.